From 334a2130ed10e93c523ebf23dc1140fdbfb77d15 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: "Richard M. Stallman" Date: Tue, 4 Feb 2003 10:38:29 +0000 Subject: [PATCH] Make first page fit, and other updates. --- etc/TUTORIAL.pl | 559 ++++++++++++++++++++++++++---------------------- 1 file changed, 306 insertions(+), 253 deletions(-) diff --git a/etc/TUTORIAL.pl b/etc/TUTORIAL.pl index c4a1ef22cf5..6c93920b6ae 100644 --- a/etc/TUTORIAL.pl +++ b/etc/TUTORIAL.pl @@ -1,35 +1,26 @@ -Copyright (c) 1985, 2001 Free Software Foundation, Inc. Szczegó³y na -koñcu pliku. Czytasz w³a¶nie krótki podrêcznik Emacsa. - -Niniejszy akapit celowo nie zawiera polskich liter. Jesli polskie znaki -w dalszej czesci podrecznika nie sa poprawnie wyswietlane, to znaczy, ze -Twoj Emacs nie zostal jeszcze prawidlowo skonfigurowany. Pomoc w tym -zakresie mozesz znalezc pod adresem: - +Czytasz w³a¶nie krótki samouczek Emacsa. Copyright (c) 1985, 2001 +Free Software Foundation, Inc. Szczegó³y na koñcu pliku. Polecenia Emacsa wymagaj± na ogó³ wci¶niêcia klawisza CONTROL (oznaczanego czasami Ctrl lub CTL) lub klawisza META (oznaczanego czasami EDIT -albo ALT). Zamiast pisaæ META czy CONTROL, za ka¿dym razem gdy bêdziesz -mia³ przycisn±æ jeden z tych klawiszy, bêdziemy u¿ywali nastêpuj±cych skrótów: +albo ALT). Dalej bêdziemy stosowaæ nastêpuj±ce skróty: -C- bêdzie oznacza³o przytrzymywanie klawisza CONTROL podczas -wciskania klawisza . Na przyk³ad C-f bêdzie odpowiada³o -naci¶niêciu f, wówczas gdy klawisz CONTROL jest wci¶niêty. -M- bêdzie oznacza³o przytrzymywanie klawisza Meta lub Alt podczas -wciskania klawisza . Je¶li na klawiaturze nie ma klawisza META, -to trzeba nacisn±æ i pu¶ciæ klawisz ESC, a potem nacisn±æ klawisz . +C- oznacza przytrzymanie klawisza CONTROL przy naciskaniu + klawisza . Na przyk³ad C-f bêdzie odpowiada³o + naci¶niêciu f przy wci¶niêtym klawiszu CONTROL. +M- oznacza przytrzymanie klawisza META lub ALT przy naciskaniu + klawisza . Zamiast tego mo¿na nacisn±æ i pu¶ciæ klawisz + ESC, a potem nacisn±æ klawisz . Uwaga: aby zakoñczyæ sesjê Emacsa, naci¶nij C-x C-c (kolejno dwa znaki). -Znaki ">>" na lewym marginesie oznaczaj± w dalszej czê¶ci tego podrêcznika +Znaki ">>" na lewym marginesie oznaczaj± w dalszej czê¶ci tego samouczka æwiczenia dla Ciebie. Na przyk³ad: - -<> -[W celach dydaktycznych s± zrobione dodatkowe odstêpy. Tekst jest kontynuowany ni¿ej.] - +<> +[Dodatkowe odstêpy zosta³y zrobione w celach dydaktycznych.] >> Teraz naci¶nij C-v (nastêpny ekran), aby przej¶æ na nastêpny ekran -podrêcznika (zrób to naciskaj±c jednocze¶nie klawisze CONTROL i v). -Od tego momentu powiniene¶ robiæ to zawsze, gdy dojdziesz -do koñca ekranu. + samouczka (zrób to naciskaj±c jednocze¶nie klawisze CONTROL i v). + Od tego momentu powiniene¶ robiæ to zawsze, gdy dojdziesz + do koñca ekranu. Zwróæ uwagê na to, ¿e kilka linii siê powtarza, gdy przechodzisz z ekranu na nastêpny; ma to zapewniæ wra¿enie ci±g³o¶ci podczas przesuwania @@ -43,7 +34,7 @@ klawisz META lub Alt i jednocze klawisze v, je¶li nie masz klawisza META lub Alt). >> Spróbuj nacisn±æ M-v, a potem C-v, by przesun±æ siê w przód i w ty³ -kilka razy. + kilka razy. PODSUMOWANIE @@ -51,17 +42,20 @@ PODSUMOWANIE Nastêpuj±ce polecenia s³u¿± do przegl±dania tekstu po jednym ekranie: -C-v Przesuñ siê o jeden ekran do przodu -M-v Przesuñ siê o jeden ekran do tylu -C-l Wyczy¶æ ekran i wy¶wietl go na nowo, umieszczaj±c -tekst z okolic kursora w ¶rodku ekranu. -(Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.) + C-v Przesuñ siê o jeden ekran do przodu + M-v Przesuñ siê o jeden ekran do ty³u + C-l Wyczy¶æ ekran i wy¶wietl go na nowo, umieszczaj±c + tekst z okolic kursora w ¶rodku ekranu. + (Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.) >> Znajd¼ kursor i zapamiêtaj, jaki tekst jest w jego pobli¿u. -Naci¶nij nastêpnie C-l. -Znajd¼ kursor jeszcze raz i zwróæ uwagê, ¿e znajduje siê on -w pobli¿u tego samego tekstu. + Naci¶nij nastêpnie C-l. + Znajd¼ kursor jeszcze raz i zwróæ uwagê, ¿e znajduje siê on + w pobli¿u tego samego tekstu. +Mo¿esz tak¿e u¿yæ klawiszy PageUp i PageDn, je¶li s± dostêpne na +Twojej klawiaturze, do przemieszczania siê miêdzy stronami, ale u¿ycie +C-v i M-v jest bardziej efektywne. PODSTAWY KIEROWANIA KURSOREM ---------------------------- @@ -73,19 +67,19 @@ Mo C-p, C-b, C-f oraz C-n. Ka¿de z nich przesuwa kursor o jeden wiersz albo kolumnê w okre¶lonym kierunku. Oto schemat, który to obrazuje: -Poprzednia linia, C-p -(ang. previous line) -: -: -Do ty³u, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f -(ang. back) : (ang. forward) -: -: -Nastêpna linia, C-n -(ang. next line) + Poprzednia linia, C-p + (ang. previous line) + : + : + Do ty³u, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f + (ang. back) : (ang. forward) + : + : + Nastêpna linia, C-n + (ang. next line) >> Przesuñ kursor na ¶rodek tego schematu za pomoc± C-n lub C-p. -Potem naci¶nij C-l, by zobaczyæ ca³y diagram na ¶rodku ekranu. + Potem naci¶nij C-l, by zobaczyæ ca³y diagram na ¶rodku ekranu. To s± podstawowe polecenia kieruj±ce po³o¿eniem kursora, których bêdziesz u¿ywa³ bardzo czêsto, warto wiêc je zapamiêtaæ. @@ -93,22 +87,22 @@ b >> Naci¶nij kilka razy C-n, by przesun±æ kursor do tej linii. >> Przesuñ siê w g³±b linii za pomoc± C-f, a potem do góry za pomoc± -C-p. Zwróæ uwagê na zachowanie siê C-p, gdy kursor jest w ¶rodku -linii. + C-p. Zwróæ uwagê na zachowanie siê C-p, gdy kursor jest w ¶rodku + linii. Ka¿da linia tekstu koñczy siê znakiem nowej linii, który oddziela j± od nastêpnej. Ka¿dy Twój plik powinien siê koñczyæ znakiem nowej linii (ale Emacs tego nie wymaga). >> Spróbuj nacisn±æ C-b na pocz±tku linii. Powinno Ciê to przenie¶æ -na koniec poprzedniej linii. Dzieje siê tak dlatego, ¿e kursor -przechodzi wówczas nad znakiem nowej linii. + na koniec poprzedniej linii. Dzieje siê tak dlatego, ¿e kursor + przechodzi wówczas nad znakiem nowej linii. C-f przechodzi nad znakiem nowej linii tak samo jak C-b. >> Naci¶nij kilka razy C-b i obserwuj po³o¿enie kursora. -Naciskaj potem C-f, by wróciæ na koniec linii. W koñcu naci¶nij -jeszcze raz C-f, by przej¶æ do nastêpnej linii. + Naciskaj potem C-f, by wróciæ na koniec linii. W koñcu naci¶nij + jeszcze raz C-f, by przej¶æ do nastêpnej linii. Gdy przesuwasz kursor poza doln± krawêd¼ ekranu, tekst po³o¿ony za krawêdzi± przesuwa siê na ekran (ang. scrolling). Dziêki temu @@ -116,7 +110,7 @@ Emacs mo go poza ekranem. >> Spróbuj przesun±æ kursor poza doln± granicê ekranu za pomoc± C-n -i zobacz, co siê stanie. + i zobacz, co siê stanie. Je¶li przesuwanie siê o jeden znak na raz jest dla Ciebie zbyt wolne, to spróbuj przesuwaæ siê o s³owa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor o s³owo @@ -130,8 +124,8 @@ kursor na koniec nast dla ruchu do ty³u. >> Naci¶nij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b, tak by¶ -móg³ zauwa¿yæ dzia³anie M-f i M-b naci¶niêtych w ró¿nych miejscach -wewn±trz i miêdzy s³owami. + móg³ zauwa¿yæ dzia³anie M-f i M-b naci¶niêtych w ró¿nych miejscach + wewn±trz i miêdzy s³owami. Zauwa¿ podobieñstwo miêdzy C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo czêsto kombinacje zawieraj±ce Meta (Alt) oznaczaj± operacje zwi±zane @@ -144,7 +138,7 @@ kursor na pocz i koniec zdania. >> Naci¶nij kilka razy C-a, a potem kilka razy C-e. -Powtórz to z M-a, a potem z M-e. + Powtórz to z M-a, a potem z M-e. Czy zauwa¿y³e¶, ¿e powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powtórne M-a przesuwa Ciê o jedno zdanie? Chocia¿ nie ma tu pe³nej analogii, @@ -155,23 +149,23 @@ Po Oto podsumowanie prostych poleceñ s³u¿±cych do przesuwania kursora, w³±cznie z operacjami dotycz±cymi s³ów i zdañ: -C-f Do przodu o jeden znak -C-b Do ty³u o jeden znak + C-f Do przodu o jeden znak + C-b Do ty³u o jeden znak -M-f Do przodu o s³owo -M-b Do ty³u o s³owo + M-f Do przodu o s³owo + M-b Do ty³u o s³owo -C-n Nastêpna linia -C-p Poprzednia linia + C-n Nastêpna linia + C-p Poprzednia linia -C-a Pocz±tek linii -C-e Koniec linii + C-a Pocz±tek linii + C-e Koniec linii -M-a Do ty³u na pocz±tek zdania -M-e Do przodu na koniec zdania + M-a Do ty³u na pocz±tek zdania + M-e Do przodu na koniec zdania >> Przeæwicz kilka razy dla wprawy wszystkie powy¿sze polecenia. -Nale¿± one do najczê¶ciej u¿ywanych. + Nale¿± one do najczê¶ciej u¿ywanych. Dwa inne wa¿ne polecenia przesuwaj±ce kursor to M-< (Meta lub Alt i znak mniejszo¶ci), które przesuwa kursor na pocz±tek ca³ego tekstu @@ -182,11 +176,11 @@ Na wi klawisza Shift, by nacisn±æ "<", i podobnie musisz u¿yæ klawisza Shift, by nacisn±æ M-<. Bez Shift uzyska³by¶ M-przecinek. ->> Naci¶nij M-<, by przej¶æ na pocz±tek podrêcznika, a potem kilka razy -u¿yj C-v, by powróciæ do tego miejsca. +>> Naci¶nij M-<, by przej¶æ na pocz±tek samouczka, a potem kilka razy + u¿yj C-v, by powróciæ do tego miejsca. ->> Teraz naci¶nij M->, by przej¶æ na koniec podrêcznika, i wróæ do tego -miejsca za pomoc± kilkakrotnego M-v. +>> Teraz naci¶nij M->, by przej¶æ na koniec samouczka, i wróæ do tego + miejsca za pomoc± kilkakrotnego M-v. Je¶li Twoja klawiatura ma klawisze strza³ek, to mo¿esz ich u¿yæ do przesuwania kursora. Radzimy Ci nauczyæ siê siê kombinacji C-b, C-f, @@ -211,8 +205,8 @@ terminalach. Na przyk³ad C-u 8 C-f przesuwa kursor do przodu o osiem znaków. >> Spróbuj u¿yæ C-n i C-p z argumentem liczbowym, by przesun±æ kursor -do jednej z linii w pobli¿u tego zdania za pomoc± tylko jednego -polecenia. + do jednej z linii w pobli¿u tego zdania za pomoc± tylko jednego + polecenia. Wiêkszo¶æ poleceñ u¿ywa argumentu liczbowego jako liczby powtórzeñ. Jest kilka poleceñ, które u¿ywaj± go w inny sposób. Do takich wyj±tków @@ -231,34 +225,11 @@ si suwakiem. Za jego pomoc± mo¿esz przewijaæ tekst, u¿ywaj±c do tego myszy. >> Spróbuj nacisn±æ ¶rodkowy klawisz myszy u góry pod¶wietlonego -obszaru na suwaku. To powinno przewin±æ tekst do miejsca -okre¶lonego przez wysoko¶æ, na której nacisn±³e¶ klawisz myszy. + obszaru na suwaku. To powinno przewin±æ tekst do miejsca + okre¶lonego przez wysoko¶æ, na której nacisn±³e¶ klawisz myszy. >> Przesuñ mysz do miejsca oddalonego od górnego koñca suwaka o mniej -wiêcej trzy linie i naci¶nij lewy klawisz myszy kilka razy. - - -* KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA ------------------------------------ - -Je¶li pracujesz na terminalu graficznym, to do kierowania kursorem -prawdopodobnie ³atwiej Ci bêdzie u¿ywaæ klawiszy strza³ek po prawej -stronie klawiatury. Klawisze strza³ek: w lewo, w prawo, w górê i w dó³ -dzia³aj± zgodnie z oczekiwaniem; odpowiadaj± one dok³adnie C-b, C-f, C-p -i C-n, ale s± ³atwiejsze do zapamiêtania. Mo¿esz tak¿e u¿ywaæ C-lewo i -C-prawo, by przesuwaæ siê o s³owa, oraz C-góra i C-dó³, by przesuwaæ siê -o bloki (np. akapity, je¶li edytujesz tekst). Je¶li masz klawisze -oznaczone Home (lub Begin) oraz End, to przenios± Ciê one na pocz±tek i, -odpowiednio, na koniec linii, a C-Home i C-End na pocz±tek i koniec -pliku. Je¶li na Twojej klawiaturze s± klawisze PgUp i PgDn, to mo¿esz -ich u¿yæ do przesuwania siê o jeden ekran, tak jak M-v i C-v. - -Wszystkie te polecenia akceptuj± argument liczbowy, tak jak to -opisano powy¿ej. Wpisanie argumentu mo¿esz sobie upro¶ciæ: -naci¶nij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbê. Na -przyk³ad, aby przesun±æ kursor o 12 s³ów w prawo, naci¶nij C-1 C-2 -C-prawo. Zwróæ uwagê, ¿e jest to ³atwe do wpisania, poniewa¿ nie -musisz puszczaæ klawisza CONTROL podczas wpisywania cyfr. + wiêcej trzy linie i naci¶nij lewy klawisz myszy kilka razy. * GDY EMACS JEST ZABLOKOWANY @@ -272,8 +243,8 @@ Mo polecenia, którego nie zamierzasz dokoñczyæ. >> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naci¶nij C-g. -Teraz naci¶nij C-f. Powinno to przesun±æ kursor zaledwie o -jeden znak, poniewa¿ argument liczbowy anulowa³e¶ za pomoc± C-g. + Teraz naci¶nij C-f. Powinno to przesun±æ kursor zaledwie o + jeden znak, poniewa¿ argument liczbowy anulowa³e¶ za pomoc± C-g. Za pomoc± klawisza C-g mo¿esz te¿ anulowaæ skutki omy³kowego wci¶niêcia klawisza . @@ -294,7 +265,7 @@ naciskaj to na pytanie odpowiedz, naciskaj±c n. >> Napisz `C-x C-l' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz n -na zadane pytanie. + na zadane pytanie. * OKNA @@ -312,7 +283,7 @@ kilka okien. Powiniene nadmiaru okien, które mog± siê pojawiæ w wyniku wywo³ania Emacsowego systemu pomocy albo niektórych poleceñ. Robi siê to w prosty sposób: -C-x 1 Jedno okno (tzn. zlikwiduj wszystkie pozosta³e okna). + C-x 1 Jedno okno (tzn. zlikwiduj wszystkie pozosta³e okna). Kombinacja ta to klawisz Control-x, po którym wystêpuje cyfra 1. Powiêksza ona okno, w którym jest kursor tak, by wype³ni³o ono ekran, @@ -327,8 +298,8 @@ C-u 0 C-1 oznacza ,,od górze''.) >> Naci¶nij Control-x 2 -Zauwa¿, ¿e okno siê kurczy, a jednocze¶nie pojawia siê nowe, -wy¶wietlaj±ce ten sam tekst. + Zauwa¿, ¿e okno siê kurczy, a jednocze¶nie pojawia siê nowe, + wy¶wietlaj±ce ten sam tekst. >> Naci¶nij C-x 1, a nowe okno zniknie. @@ -338,47 +309,53 @@ wy Je¶li chcesz wstawiæ nowy tekst, to po prostu go napisz. Znaki, które da siê wy¶wietliæ, takie jak A, 7, *, itd., Emacs traktuje jako tekst i -wstawia natychmiast do tekstu dotychczasowego. Aby wstawiæ znak nowej +natychmiast wstawia do dotychczasowego tekstu. Aby wstawiæ znak nowej linii, trzeba nacisn±æ klawisz (na maszynach do pisania tak oznacza³o siê znak powrotu karetki). -Ostatni napisany znak mo¿esz skasowaæ przez naci¶niecie klawisza . -Klawisz ten mo¿e byæ oznaczony "Del". W pewnych wypadkach za -mo¿e s³u¿yæ klawisz "Backspace", ale to nie jest regu³±! +Ostatnio napisany znak mo¿esz skasowaæ, naciskaj±c klawisz . +Chodzi tu o klawisz, którego normalnie u¿ywasz do skasowania ostatnio +napisanego znaku. Na wiêkszo¶ci klawiatur wyró¿nia siê on wielko¶ci±, +le¿y nad klawiszem i jest oznaczony napisem "Delete", "Del" +albo "Backspace". + +Je¶li masz na klawiaturze klawisz oznaczony "Backspace", to w³a¶nie on +jest wspomnianym . Oprócz niego mo¿e jeszcze wystêpowaæ +klawisz oznaczony s³owem "Delete", ale to nie on pe³ni rolê . -Ogólniej, usuwa znak bezpo¶rednio przed bie¿±ca pozycj± -kursora. +Mówi±c bardziej ogólnie, usuwa znak bezpo¶rednio +poprzedzaj±cy bie¿±c± pozycjê kursora. ->> Zrób to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuñ je za pomoc± -kilkakrotnego naci¶niêcia . Nie przejmuj siê tym, -¿e zmieniasz ten plik; nie zmienisz w ten sposób g³ównego pliku -podrêcznika. To jest Twoja w³asna kopia. +>> Sprawd¼ to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuñ je, kilka razy + naciskaj±c . Nie martw siê, ¿e zmieniasz w ten sposób + niniejszy plik, w istocie nie zmieniasz g³ównego pliku samouczka. + Pracujesz teraz na jego kopii. Gdy linia tekstu staje siê zbyt d³uga, by zmie¶ciæ siê w jednym wierszu ekranu, to jest ona ,,kontynuowana'' w wierszu nastêpnym. -Znak ,,backslash'' (`\') (albo, je¶li pracujesz w okienkowym -trybie graficznym, zagiêta strza³ka) umieszczony na prawym marginesie +Znak ,,backslash'' (`\') (albo - je¶li pracujesz w okienkowym +trybie graficznym - zagiêta strza³ka) umieszczony na prawym marginesie wskazuje, ¿e dana linia jest kontynuowana w nastêpnym wierszu ekranu. >> Wpisuj jaki¶ tekst tak d³ugo, a¿ dojdziesz do prawego marginesu, i -potem nie przestawaj. Zauwa¿ysz, ¿e pojawi siê linia kontynuacji. + potem nie przestawaj. Zauwa¿ysz, ¿e pojawi siê linia kontynuacji. ->> U¿yj klawisza , by usun±æ znaki tekstu, tak by linia znowu -mie¶ci³a siê na ekranie. Linia kontynuacji zniknie. +>> U¿yj klawisza , by usun±æ znaki tekstu, tak by linia znowu + mie¶ci³a siê na ekranie; linia kontynuacji zniknie. Znak nowej linii mo¿na skasowaæ tak jak ka¿dy inny znak. Usuniêcie znaku -nowej linii miêdzy dwiema liniami spowoduje ich po³±czenie. Je¶li powsta³a -w wyniku tego linia tekstu jest zbyt d³uga, by zmie¶ciæ siê na szeroko¶æ +nowej linii miêdzy dwiema liniami spowoduje ich po³±czenie. Je¶li powsta³a +w wyniku tego linia tekstu jest zbyt d³uga, by zmie¶ciæ siê na szeroko¶æ ekranu, to zostanie wy¶wietlona z lini± kontynuacji. ->> Przesuñ kursor na pocz±tek linii i naci¶nij . Bie¿±ca -linia zostanie po³±czona z poprzedni±. +>> Przesuñ kursor na pocz±tek linii i naci¶nij . Bie¿±ca + linia zostanie po³±czona z poprzedni±. >> Naci¶nij , by z powrotem wstawiæ znak nowej linii, który -skasowa³e¶. + skasowa³e¶. -Jak juz wiesz, wiêkszo¶æ poleceñ Emacsa mo¿na wywo³aæ z parametrem -liczby powtórzeñ; dotyczy to tak¿e znaków tekstu. Argument liczbowy +Jak ju¿ wiesz, wiêkszo¶æ poleceñ Emacsa mo¿na wywo³aæ z parametrem +liczby powtórzeñ; dotyczy to tak¿e znaków tekstu. Argument liczbowy powoduje wstawienie znaku odpowiadaj±c± mu liczbê razy. >> Wypróbuj to teraz -- naci¶nij C-u 8 *, a uzyskasz ********. @@ -387,20 +364,19 @@ Nauczy poprawiania b³êdów. W Emacsie mo¿esz usuwaæ równie¿ ca³e s³owa lub linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znaków: - usuñ znak bezpo¶rednio przed kursorem -C-d usuñ znak bezpo¶rednio za kursorem + usuñ znak bezpo¶rednio przed kursorem + C-d usuñ znak bezpo¶rednio za kursorem -M- wytnij s³owo bezpo¶rednio przed kursorem -M-d wytnij s³owo bezpo¶rednio za kursorem + M- wytnij s³owo bezpo¶rednio przed kursorem + M-d wytnij s³owo bezpo¶rednio za kursorem -C-k wytnij zawarto¶æ linii od kursora do jej koñca -M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do koñca zdania + C-k wytnij zawarto¶æ linii od kursora do jej koñca + M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do koñca zdania -Warto zauwa¿yæ, ¿e stosunek i C-d do M- i -M-d rozszerza analogiê wystêpuj±c± w zestawieniu C-f i M-f -( tak naprawdê nie jest znakiem steruj±cym, ale nie miejsce tu na -roztrz±sanie, dlaczego -tak jest). C-k i M-k s± podobne do C-e i M-e w tym sensie, ¿e linie s± +Warto zauwa¿yæ, ¿e stosunek i C-d do M- i M-d +rozszerza analogiê wystêpuj±c± w zestawieniu C-f i M-f ( tak +naprawdê nie jest znakiem steruj±cym, ale nie jest to tutaj +istotne). C-k i M-k s± podobne do C-e i M-e w tym sensie, ¿e linie s± odpowiednikami zdañ. @@ -412,12 +388,12 @@ zawarty mi >> Przesuñ kursor na literê O na pocz±tku poprzedniego paragrafu. >> Naci¶nij C-SPC. Emacs wy¶wietli "Mark set" (znacznik ustawiony) -na dole ekranu. + na dole ekranu. >> Przesuñ kursor do litery o w s³owie ,,kursor'' w drugim zdaniu. >> Naci¶nij C-w. Ta komenda wytnie ca³y fragment zaczynaj±cy siê od O, -a koñcz±cy tu¿ przed o. + a koñcz±cy tu¿ przed o. Gdy usuwasz wiêcej ni¿ jeden znak naraz, Emacs zachowuje usuniêty tekst po to, by móg³ go z powrotem gdzie¶ wstawiæ. Wstawianie @@ -429,14 +405,14 @@ w celu uzyskania wielu kopii. Poleceniem wklejenia tekstu jest C-y. Zauwa¿ ró¿nicê miêdzy ,,wycinaniem'' i ,,usuwaniem'', polegaj±c± na tym, ¿e rzeczy wyciête mo¿na na nowo wklejaæ, usuniêtych natomiast wklejaæ nie mo¿na. Na ogó³ polecenia Emacsa, które kasuj± du¿o tekstu, zachowuj± go, -podczas gdy polecenia, które po prostu usuwaj± jeden znak albo puste -linie lub odstêpy, usuniêtego tekstu nie zachowuj±. +podczas gdy polecenia, które po prostu kasuj± jeden znak albo puste +linie lub odstêpy, skasowanego tekstu nie zachowuj±. >> Przesuñ kursor na pocz±tek linii, która nie jest pusta. Naci¶nij -C-k, by wyci±æ tekst z tej linii. + C-k, by wyci±æ tekst z tej linii. >> Naci¶nij C-k jeszcze raz. Zauwa¿, ¿e wycina to znak nowej linii, -który znajduje siê za ta lini±. + który znajduje siê za ta lini±. Zwróæ uwagê, ¿e pojedyncze C-k wycina zawarto¶æ linii, a powtórne C-k wycina sam± liniê, tak ¿e pozosta³e linie przesuwaj± siê do góry. C-k @@ -459,7 +435,7 @@ wszystkie linie. A by odzyskaæ ten wyciêty tekst... >> ...naci¶nij C-y. Przesuñ potem kursor o kilka linii w dó³ i -naci¶nij C-y jeszcze raz. Widzisz, ¿e wstawia to ten sam tekst. + naci¶nij C-y jeszcze raz. Widzisz, ¿e wstawia to ten sam tekst. Co zrobiæ, je¶li chcesz wstawiæ tekst, który wcze¶niej wyci±³e¶, a potem wycinasz co¶ innego? C-y wstawia tekst ostatnio wyciêty. @@ -474,12 +450,12 @@ Naciskaj z którego wystartowa³e¶ (czyli tekstu wyciêtego ostatnio). >> Wytnij jak±¶ liniê, zmieñ pozycjê kursora i wytnij inn±. Naci¶nij -potem C-y, by wstawiæ drug± z wyciêtych linii. Potem naci¶nij M-y -i linia ta zostanie zast±piona przez t± pierwsz±. Naci¶nij M-y -jeszcze kilka razy, by zobaczyæ, co siê dzieje. Powtarzaj to a¿ -do ponownego pojawienia siê drugiej z linii. Mo¿esz te¿ wypróbowaæ, -co siê stanie, gdy polecenie M-y poprzedzisz argumentem dodatnim -albo ujemnym. + potem C-y, by wstawiæ drug± z wyciêtych linii. Potem naci¶nij M-y + i linia ta zostanie zast±piona przez t± pierwsz±. Naci¶nij M-y + jeszcze kilka razy, by zobaczyæ, co siê dzieje. Powtarzaj to a¿ + do ponownego pojawienia siê drugiej z linii. Mo¿esz te¿ wypróbowaæ, + co siê stanie, gdy polecenie M-y poprzedzisz argumentem dodatnim + albo ujemnym. * COFNIJ @@ -500,7 +476,7 @@ naci zmian.) >> Wytnij tê liniê za pomoc± C-k, a potem naci¶nij C-x u; linia -powinna siê pojawiæ ponownie. + powinna siê pojawiæ ponownie. C-_ jest innym sposobem wywo³ania polecenia "cofnij"; dzia³a to dok³adnie tak samo jak C-x u, jest jednak ³atwiejsze do naci¶niêcia @@ -536,7 +512,7 @@ Je i koñczy my¶lnikami, a zawiera tekst ,,TUTORIAL''. W tej czê¶ci ekranu zawsze mo¿esz znale¼æ nazwê pliku, który w³a¶nie odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie TUTORIAL, który -jest Twoj± w³asn± kopi± podrêcznika Emacsa. Obojêtnie, który plik +jest Twoj± w³asn± kopi± samouczka Emacsa. Obojêtnie, który plik odwiedzisz, w³a¶nie w tym miejscu pojawi siê jego nazwa. Polecenia s³u¿±ce do odwiedzania i zachowywania plików ró¿ni± siê @@ -551,7 +527,7 @@ musisz mu poda polecenie ,,czyta argument z terminala'' (w tym wypadku argument jest nazw± pliku). Po wpisaniu polecenia -C-x C-f znajd¼ plik (ang. find a file) + C-x C-f znajd¼ plik (ang. find a file) Emacs poprosi Ciê o wpisanie nazwy pliku. Pojawia siê ona w dolnej linii ekranu. Gdy ta linia jest u¿ywana do wprowadzania tego typu danych, @@ -562,8 +538,8 @@ Wprowadzanie nazwy pliku (lub jakichkolwiek innych danych w minibuforze) mo¿na anulowaæ klawiszem C-g. >> Naci¶nij C-x C-f, po czym naci¶nij C-g. Na skutek tego zniknie -minibufor oraz przerwane zostanie wykonanie polecenia C-x C-f, które -tego minibufora u¿ywa³o. W rezultacie nie odwiedzisz ¿adnego pliku. + minibufor oraz przerwane zostanie wykonanie polecenia C-x C-f, które + tego minibufora u¿ywa³o. W rezultacie nie odwiedzisz ¿adnego pliku. Gdy skoñczysz wpisywaæ nazwê pliku, naci¶nij . Wówczas polecenie C-x C-f zabierze siê do roboty i znajdzie plik, który @@ -574,7 +550,7 @@ Zawarto i mo¿esz j± edytowaæ. Gdy chcesz zachowaæ zmiany, by je utrwaliæ, wydaj polecenie -C-x C-s zachowaj plik (ang. save). + C-x C-s zachowaj plik (ang. save). Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem, gdy to robisz, Emacs zmienia nazwê oryginalnego pliku, dodaj±c na @@ -585,8 +561,8 @@ Gdy zachowywanie pliku si ekranu. Pliki powiniene¶ zachowywaæ stosunkowo czêsto, aby nie straciæ za du¿o w wypadku za³amania systemu. ->> Naci¶nij C-x C-s, by zachowaæ dla siebie kopiê podrêcznika. Emacs -powinien wypisaæ "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu. +>> Naci¶nij C-x C-s, by zachowaæ dla siebie kopiê samouczka. Emacs + powinien wypisaæ "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu. UWAGA: W niektórych systemach naci¶niêcie C-x C-s zamra¿a ekran i w rezultacie Emacs nie mo¿e pokazywaæ tekstu. Oznacza to, ¿e sk³adowa @@ -615,26 +591,51 @@ odwiedzaj mieæ w Emacsie odwiedzonych jednocze¶nie wiele plików. >> Utwórz plik o nazwie "foo" za pomoc± C-x C-f foo . -Wpisz w niego jaki¶ tekst i zachowaj "foo" za pomoc± C-x C-s. -W koñcu napisz C-x C-f TUTORIAL , by wróciæ do podrêcznika. + Wpisz w niego jaki¶ tekst i zachowaj "foo" za pomoc± C-x C-s. + W koñcu napisz C-x C-f TUTORIAL , by wróciæ do samouczka. Emacs przechowuje tekst ka¿dego pliku w obiekcie, zwanym ,,buforem''. Odwiedzenie pliku powoduje utworzenie nowego bufora wewn±trz Emacsa. By zobaczyæ listê buforów, które istniej± w Twoim Emacsie, naci¶nij -C-x C-b lista buforów (ang. list buffers). + C-x C-b lista buforów (ang. list buffers). >> Naci¶nij C-x C-b. Zwróæ uwagê, ¿e ka¿dy bufor ma w³asn± nazwê, mo¿e te¿ mieæ skojarzon± z -nim nazwê pliku, który odwiedza. Niektóre bufory nie odpowiadaj± ¿adnemu -odwiedzanemu plikowi. Na przyk³ad bufor "*Buffer List*" nie odwiedza -¿adnego pliku; zawiera on listê buforów, utworzon± w reakcji na -naci¶niêcie przez Ciebie C-x C-b. KA¯DY tekst, który ogl±dasz w Emacsie, +nim nazwê pliku, który odwiedza. KA¯DY tekst, który ogl±dasz w Emacsie, jest zawsze czê¶ci± jednego z buforów. >> Naci¶nij C-x 1 by pozbyæ siê listy buforów. +Je¶li masz kilka buforów to tylko jeden z nich jest aktualny, ten +który w³a¶nie edytujesz. Je¶li chcesz edytowaæ inny bufer musisz siê +do niego "prze³±czyæ" (ang. switch). Je¶li chcesz prze³±czyæ siê do +bufora, który odwiedza jaki¶ plik, mo¿esz to zrobiæ poprzez ponowne +odwiedzenie pliku za pomoc± C-x C-f. Ale istnieje tak¿e ³atwiejszy +sposób: u¿yj C-x b. U¿ywaj±c tej komendy musisz podaæ nazwê bufora, do +którego zamierzasz siê prze³±czyæ. + +>> Naci¶nij C-x b foo by wróciæ do bufora "foo", który + przechowuje tekst pliku "foo". Nastêpnie naci¶nij C-x b TUTORIAL + by wróciæ do samouczka. + +Zwykle nazwa bufora odpowiada nazwie pliku (bez ¶cie¿ki), choæ czasami +zdarza siê inaczej. Lista buforów, któr± tworzysz za pomoc± C-x C-b +pokazuje nazwy wszystkich buforów. + +KA¯DY tekst, który pojawia siê w oknie Emacsa jest czê¶ci± jakiego¶ +bufora. Niektóre bufory nie odpowiadaj± ¿adnemu odwiedzanemu +plikowi. Na przyk³ad bufor "*Buffer List*" nie odwiedza ¿adnego pliku; +zawiera on listê buforów, utworzon± w reakcji na naci¶niêcie przez +Ciebie C-x C-b. Bufor "*Messages*" tak¿e nie odwiedza ¿adnego pliku; +zawiera komunikaty, które pojawia³y siê podczas Twojej sesji z +Emacsem. + +>> Naci¶nij C-x b *Messages* by obejrzeæ bufor zawieraj±cy + komunikaty. Nastêpnie naci¶nij C-x b TUTORIAL by wróciæ do + samouczka. + Je¶li zmieniasz tekst w jakim¶ pliku, a potem odwiedzisz inny plik, to zawarto¶æ tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana. Zmiany, które wprowadzi³e¶, pozostaj± w Emacsie, w buforze tego¿ pliku. @@ -645,34 +646,15 @@ przyk niego przechodziæ za pomoc± C-x C-f i dopiero potem wywo³ywaæ C-x C-s. Dlatego istnieje polecenie: -C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers) + C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers) W reakcji na polecenie C-x s Emacs dla ka¿dego z buforów, w którym wystêpuj± nie zachowane do tej pory zmiany, zadaje pytanie, czy go w tej chwili zachowaæ. >> Wstaw jak±¶ liniê tekstu, a potem naci¶nij C-x s. -Powiniene¶ zostaæ zapytany o to, czy chcesz zachowaæ bufor -TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdz±co, naciskaj±c y. - - -* U¯YWANIE MENU ---------------- - -Je¶li pracujesz na X-terminalu, to u góry okna Emacsa powiniene¶ zauwa¿yæ -pasek z menu. Tego menu mo¿esz u¿ywaæ, by wywo³ywaæ najczê¶ciej -potrzebne polecenia Emacsa, takie jak "find file". Na pocz±tku bêdziesz -s±dzi³, ¿e jest to ³atwiejsze ni¿ u¿ywanie klawiatury, poniewa¿ nie -musisz siê na pamiêæ uczyæ kombinacji klawiszy, które uruchamiaj± -poszczególne polecenia. Gdy ju¿ jednak poznasz Emacsa, to zaczniesz -sobie te kombinacje przyswajaæ --- dla wygody przy pozycjach menu -pokazywane s± odpowiadaj±ce im kombinacje klawiszy. - -Zwróæ uwagê, ¿e niektóre pozycje wystêpuj±ce w menu nie maj± -odpowiedników klawiszowych. Na przyk³ad pozycja "Buffers" powoduje -wy¶wietlenie listy wszystkich dostêpnych buforów. Do ka¿dego z nich -mo¿esz siê prze³±czyæ, wybieraj±c jego nazwê, wy¶wietlon± pod pozycj± -Buffers. + Powiniene¶ zostaæ zapytany o to, czy chcesz zachowaæ bufor + TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdz±co, naciskaj±c y. * ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEÑ @@ -683,9 +665,9 @@ z klawiszami klawiatury, uwzgl Emacs radzi sobie z tym problemem, udostêpniaj±c polecenia X (ang. eXtend). Istniej± dwa rodzaje tych poleceñ: -C-x Rozszerzenie o znak. Nastêpuje po nim jeden znak. -M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Nastêpuje po nim -pe³na, niekiedy d³uga nazwa polecenia. + C-x Rozszerzenie o znak. Nastêpuje po nim jeden znak. + M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Nastêpuje po nim + pe³na, niekiedy d³uga nazwa polecenia. Polecenia te s± u¿yteczne, ale u¿ywa siê ich nie tak czêsto, jak tych, których ju¿ siê nauczy³e¶. Mia³e¶ ju¿ okazjê poznaæ dwa z nich: C-x C-f, @@ -721,11 +703,11 @@ C-z, ni Istnieje wiele poleceñ zaczynaj±cych siê od C-x. Oto lista tych, których ju¿ siê nauczy³e¶: -C-x C-f odwied¼ plik -C-x C-s zachowaj plik -C-x C-b wy¶wietl listê buforów -C-x C-c wyjd¼ z Emacsa -C-x u cofnij + C-x C-f odwied¼ plik + C-x C-s zachowaj plik + C-x C-b wy¶wietl listê buforów + C-x C-c wyjd¼ z Emacsa + C-x u cofnij Poleceñ podawanych za pomoc± nazwy u¿ywa siê jeszcze rzadziej lub u¿ywa siê tylko w niektórych trybach. Przyk³adem mo¿e byæ polecenie @@ -742,11 +724,11 @@ Wpisywanie ka klawisza . >> Przesuñ kursor do czystej linii, dwie linie poni¿ej tej. -Naci¶nij M-x repl szmienizmodyfikuje. + Naci¶nij M-x repl szmienizmodyfikuje. -Zwróæ uwagê, jak ta linia siê zmieni³a: zast±pi³e¶ s³owem -,,zmodyfikuje'' ka¿de wyst±pienie s³owa z-m-i-e-n-i poni¿ej pocz±tkowej -pozycji kursora. + Zwróæ uwagê, jak ta linia siê zmieni³a: zast±pi³e¶ s³owem + ,,zmodyfikuje'' ka¿de wyst±pienie s³owa z-m-i-e-n-i poni¿ej pocz±tkowej + pozycji kursora. * AUTOMATYCZNE ZACHOWYWANIE @@ -786,7 +768,9 @@ nast --:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%---------------- Linia ta podaje u¿yteczne informacje o stanie Emacsa i tekstu, który -edytujesz. Wiesz ju¿, jakie jest znaczenie nazwy: oznacza ona plik, +edytujesz. + +Wiesz ju¿, jakie jest znaczenie nazwy: oznacza ona plik, który odwiedzi³e¶. --NN%-- informuje o bie¿±cej pozycji wewn±trz tekstu; oznacza to, ¿e NN procent tekstu znajduje siê ponad górnym brzegiem ekranu. Je¶li pocz±tek pliku znajduje siê na pocz±tku @@ -825,7 +809,7 @@ tryb lub go wy jest poleceniem prze³±czaj±cym tryb podstawowy. Je¶li zamierzasz edytowaæ tekst w jêzyku angielskim, taki jak na -przyk³ad oryginalna wersja tego podrêcznika, to prawdopodobnie +przyk³ad oryginalna wersja tego samouczka, to prawdopodobnie powiniene¶ u¿yæ trybu tekstowego (ang. text mode). >> Napisz M-x text-mode. @@ -843,10 +827,10 @@ By zobaczy naci¶nij C-h m. >> Naci¶nij C-u C-v raz lub wiêcej razy, tak by ta linia znalaz³a siê -blisko góry ekranu. + blisko góry ekranu. >> Naci¶nij C-h m, by odczytaæ dokumentacjê na temat tego, czym tryb -tekstowy ró¿ni siê od trybu podstawowego. + tekstowy ró¿ni siê od trybu podstawowego. >> Naci¶nij q, by usun±æ dokumentacjê trybu z ekranu. @@ -870,18 +854,18 @@ trybu, ponowne powt polecenie ,,prze³±cza tryb''. >> Napisz M-x auto-fill-mode. Wstaw potem wiele napisów -,,asdf '' tak d³ugo, a¿ zobaczysz, ¿e linia podzieli na dwie. -Miêdzy literami musisz wstawiaæ spacje, poniewa¿ tryb -automatycznego wype³niania ³amie linie tylko tam, gdzie s± spacje. + ,,asdf '' tak d³ugo, a¿ zobaczysz, ¿e linia podzieli na dwie. + Miêdzy literami musisz wstawiaæ spacje, poniewa¿ tryb + automatycznego wype³niania ³amie linie tylko tam, gdzie s± spacje. Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znaków, ale mo¿esz to zmieniæ poleceniem C-x f. Powiniene¶ poleceniu podaæ argument liczbowy mówi±cy, w której kolumnie ma zostaæ ustawiony margines. >> Wywo³aj C-x f z argumentem równym 20. (C-u 2 0 C-x f). -Napisz potem jaki¶ tekst i zauwa¿, ¿e Emacs wype³nia linie do -d³ugo¶ci co najwy¿ej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na -70 znaków, wywo³uj±c jeszcze raz C-x f z odpowiednim argumentem. + Napisz potem jaki¶ tekst i zauwa¿, ¿e Emacs wype³nia linie do + d³ugo¶ci co najwy¿ej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na + 70 znaków, wywo³uj±c jeszcze raz C-x f z odpowiednim argumentem. Je¶li zmieniasz tekst wewn±trz akapitu, to tryb automatycznego wype³niania sam z siebie nie wyrówna marginesu. Mo¿esz go wyrównaæ @@ -914,13 +898,13 @@ tekst "I-search". Jest to informacja, Naci¶niêcie koñczy proces szukania. >> Rozpocznij teraz szukanie, naciskaj±c C-s. POWOLI, litera po -literze, napisz s³owo kursor, zatrzymuj±c siê po ka¿dym znaku -i obserwuj±c, gdzie zatrzymuje siê kursor. Gdy naci¶niesz drugie -r, bêdzie mo¿na powiedzieæ, ¿e szuka³e¶ s³owa kursor -jednokrotnie. Naci¶nij jeszcze raz C-s, by znale¼æ nastêpne -wyst±pienie s³owa kursor. Naci¶nij teraz cztery razy -i zobacz, co siê dzieje z kursorem. Naci¶nij , by skoñczyæ -szukanie. + literze, napisz s³owo kursor, zatrzymuj±c siê po ka¿dym znaku + i obserwuj±c, gdzie zatrzymuje siê kursor. Gdy naci¶niesz drugie + r, bêdzie mo¿na powiedzieæ, ¿e szuka³e¶ s³owa kursor + jednokrotnie. Naci¶nij jeszcze raz C-s, by znale¼æ nastêpne + wyst±pienie s³owa kursor. Naci¶nij teraz cztery razy + i zobacz, co siê dzieje z kursorem. Naci¶nij , by skoñczyæ + szukanie. Widzia³e¶, co siê dzia³o? Podczas szukania przyrostowego Emacs próbuje przej¶æ do miejsca wyst±pienia ³añcucha, który wpisa³e¶ do tej pory, @@ -940,12 +924,12 @@ kontrol rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podrêczniku Emacsa. -Je¶li podczas szukania przyrostowego naci¶niesz , to zauwa¿ysz, +Je¶li podczas szukania przyrostowego naci¶niesz , to zauwa¿ysz, ¿e w minibuforze znika ostatni znak wpisanego przez ciebie ³añcucha, a kursor wraca do poprzedniego miejsca. Przypu¶æmy na przyk³ad, ¿e nacisn±³e¶ k i znalaz³e¶ pierwsze wyst±pienie tej litery. Je¶li teraz naci¶niesz u, to kursor przesunie siê tu¿ za najbli¿sze litery -ku. Naci¶nij teraz . Spowoduje to skasowanie z wyszukiwanego +ku. Naci¶nij teraz . Spowoduje to skasowanie z wyszukiwanego ³añcucha litery u, a kursor wróci do pierwszego wyst±pienia litery k. Je¶li podczas szukania naci¶niesz jaki¶ klawisz w kombinacji z META lub @@ -968,17 +952,17 @@ jednego okna na raz. >> Przesuñ kursor do tej linii i naci¶nij C-u 0 C-l. >> Naci¶nij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna -wy¶wietlaj± ten podrêcznik. Kursor pozostaje w górnym oknie. + wy¶wietlaj± ten samouczek. Kursor pozostaje w górnym oknie. >> Naci¶nij C-M-v by przewin±æ dolne okno. (Je¶li nie masz -klawisza Meta lub Alt, to naci¶nij ESC C-v.) + klawisza Meta lub Alt, to naci¶nij ESC C-v.) >> Naci¶nij C-x o ("o" jak angielskie "other") by przesun±æ kursor do -dolnego okna. U¿yj C-v i M-v w dolnym oknie, by przewin±æ jego -zawarto¶æ. Polecenia, które masz wykonaæ, odczytuj z górnego okna. + dolnego okna. U¿yj C-v i M-v w dolnym oknie, by przewin±æ jego + zawarto¶æ. Polecenia, które masz wykonaæ, odczytuj z górnego okna. >> Naci¶nij C-x o jeszcze raz tak, by kursor wróci³ do górnego okna. -Kursor w górnym oknie nie zmieni³ po³o¿enia. + Kursor w górnym oknie nie zmieni³ po³o¿enia. Ka¿de okno pamiêta po³o¿enie swojego kursora, lecz w danej chwili tylko jedno z okien wy¶wietla kursor. Wszystkie polecenia edycyjne @@ -1017,11 +1001,11 @@ Oto inny spos rzeczy: >> Naci¶nij C-x 4 C-f i nazwê jednego z Twoich plików. Zakoñcz -wprowadzanie klawiszem . Podany plik pojawi siê w dolnym -oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje. + wprowadzanie klawiszem . Podany plik pojawi siê w dolnym + oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje. >> Naci¶nij C-x o, by wróciæ do górnego okna, oraz C-x 1 by usun±æ -dolne okno. + dolne okno. * REKURSYWNE POZIOMY EDYCJI @@ -1038,7 +1022,7 @@ og by pozbyæ siê nadmiaru okien albo wyj¶æ z minibufora. >> Naci¶nij M-x by wej¶æ do minibufora, potem naci¶nij ESC ESC ESC, by -z niego wyj¶æ. + z niego wyj¶æ. Aby wyj¶æ z rekursywnego poziomu edycji, nie wystarczy u¿yæ C-g. Dzieje siê tak dlatego, ¿e klawisz C-g jest u¿ywany do anulowania poleceñ i @@ -1048,7 +1032,7 @@ argument SZUKANIE POMOCY --------------- -W tym podrêczniku dostarczyli¶my tylko tyle informacji, ile jest +W tym samouczku dostarczyli¶my tylko tyle informacji, ile jest niezbêdne, by¶ móg³ zacz±æ u¿ywaæ Emacsa. Emacs jest istn± kopalni± najró¿niejszych rzeczy, których nie sposób tutaj opisaæ. Bêdziesz zapewne chcia³ dowiedzieæ siê o Emacsie wiêcej, poniewa¿ posiada on @@ -1068,9 +1052,10 @@ c, po czym kombinacj wy¶wietli krótki opis polecenia odpowiadaj±cego tej kombinacji. >> Naci¶nij C-h c C-p. + Powinno to przywo³aæ komunikat, o tre¶ci podobnej do -C-p runs the command previous-line + C-p runs the command previous-line W ten sposób mo¿esz uzyskaæ ,,nazwê funkcji'' przypisanej kombinacji klawiszy. Przydaje siê to podczas pisania kodu w Lispie, w którym @@ -1082,7 +1067,6 @@ Jako dope kombinacje klawiszy, na przyk³ad C-x C-s albo (je¶li nie masz klawisza META lub Alt) v. - By uzyskaæ wiêcej informacji na temat polecenia, naci¶nij C-h k zamiast C-h c. @@ -1096,24 +1080,26 @@ naci Oto kilka innych u¿ytecznych wariantów C-h: -C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie. + C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie. >> Napisz C-h f previous-line. Wypisze to na ekranie ca³± -informacje, jak± Emacs ma na temat funkcji, która implementuje -polecenie C-p. + informacje, jak± Emacs ma na temat funkcji, która implementuje + polecenie C-p. Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentacjê zmiennych, których warto¶ci mo¿esz zmieniæ, aby dostosowaæ Emacsa do swoich preferencji. Wpisz nazwê zmiennej, gdy Emacs o ni± poprosi. -C-h a Apropos. Wpisz s³owo, a Emacs wypisze listê -wszystkich poleceñ, których nazwa zawiera to s³owo. -Polecenia te mo¿na wywo³ywaæ za pomoc± Meta-x. -Dla niektórych poleceñ Apropos wypisze jedno- lub -dwuznakowe sekwencje, które wywo³uj± te polecenia. + C-h a Apropos. Wpisz s³owo, a Emacs wypisze listê + wszystkich poleceñ, których nazwa zawiera to s³owo. + Polecenia te mo¿na wywo³ywaæ za pomoc± Meta-x. + Dla niektórych poleceñ Apropos wypisze jedno- lub + dwuznakowe sekwencje, które wywo³uj± te polecenia. ->> Napisz C-h a file. Zobaczysz listê wszystkich poleceñ, +>> Napisz C-h a file. + +Zobaczysz listê wszystkich poleceñ, dostêpnych za pomoc± M-x, które maja s³owo "file" w swojej nazwie. Zauwa¿ysz tam tak¿e polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w, umieszczone obok nazw poleceñ "find-file" i "write-file". @@ -1121,17 +1107,83 @@ umieszczone obok nazw polece >> Napisz C-M-v, aby przewin±æ okno pomocy. Zrób to kilka razy. >> Napisz C-x 1, aby usun±æ okno pomocy. -C-h i Czytanie elektronicznych podrêczników (w formacie Info). To -polecenie prze³±czy Ciê do specjalnego bufora o nazwie -*info*, gdzie bêdziesz móg³ przeczytaæ podrêczniki -dotycz±ce pakietów zainstalowanych w Twoim -systemie. Napisz m emacs , aby zapoznaæ siê z -podrêcznikiem Emacsa. Je¿eli nigdy wcze¶niej nie u¿ywa³e¶ -trybu Info, to napisz ?, a Emacs przedstawi Ci mo¿liwo¶ci -tego trybu. Po tym, jak zapoznasz siê z niniejszym krótkim -podrêcznikiem, w dalszej pracy dostêp do dokumentacji -bêdziesz uzyskiwa³ w³a¶nie za pomoc± Emacs Info. + C-h i Czytanie elektronicznych podrêczników (w formacie Info). To + polecenie prze³±czy Ciê do specjalnego bufora o nazwie + *info*, gdzie bêdziesz móg³ przeczytaæ podrêczniki + dotycz±ce pakietów zainstalowanych w Twoim + systemie. Napisz m emacs , aby zapoznaæ siê z + podrêcznikiem Emacsa. Je¿eli nigdy wcze¶niej nie u¿ywa³e¶ + trybu Info, to napisz ?, a Emacs przedstawi Ci mo¿liwo¶ci + tego trybu. Po tym, jak zapoznasz siê z niniejszym krótkim + samouczkiem, w dalszej pracy dostêp do dokumentacji + bêdziesz uzyskiwa³ w³a¶nie za pomoc± Emacs Info. + + +DODATKOWE FUNKCJE +----------------- + +Wiêcej o Emacsie mo¿esz siê nauczyæ czytaj±c jego podrêcznik, w formie +ksi±¿kowej lub on-line w postaci Info (u¿yj menu Help lub naci¶nij F10 +h r). Dwie dodatkowe w³a¶ciwo¶ci, które szczególnie mog± siê przydaæ +to dope³nianie wprowadzanych danych i dired u³atwiaj±ce zarz±dzanie +plikami. + +Dope³nianie pozwala unikn±æ niepotrzebnego wpisywania. Na przyk³ad +je¶li chcesz siê prze³±czyæ do bufora *Messages*, mo¿esz nacisn±æ C-x +b *M a Emacs dope³ni dalsz± czê¶æ nazwy za Ciebie na tyle, na ile +bêdzie w stanie ustaliæ na podstawie tego, co do tej pory wpisa³e¶. Dope³nianie +jest opisane w Info w podrêczniku Emacsa w czê¶ci zatytu³owanej +"Dop³nianie" (ang. Completion). + +Dired umo¿liwia Ci zrobienie wykazu plików w danym katalogu (dodatkowo +w podkatalogach), przemieszczanie siê wewn±trz tej listy, odwiedzanie +plików, zmienianie nazw, usuwanie i inne operacje na plikach. Dired +jest opisane w Info w podrêczniku Emacsa w czê¶ci zatytu³owanej +"Dired". +Podrêcznik dodatkowo opisuje wiele innych w³a¶ciwo¶ci Emacsa. + + +* KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA (akapit dodany przez autorów wersji polskiej) +----------------------------------- + +Je¶li pracujesz na terminalu graficznym, to do kierowania kursorem +prawdopodobnie ³atwiej Ci bêdzie u¿ywaæ klawiszy strza³ek po prawej +stronie klawiatury. Klawisze strza³ek: w lewo, w prawo, w górê i w dó³ +dzia³aj± zgodnie z oczekiwaniem; odpowiadaj± one dok³adnie C-b, C-f, C-p +i C-n, ale s± ³atwiejsze do zapamiêtania. Mo¿esz tak¿e u¿ywaæ C-lewo i +C-prawo, by przesuwaæ siê o s³owa, oraz C-góra i C-dó³, by przesuwaæ siê +o bloki (np. akapity, je¶li edytujesz tekst). Je¶li masz klawisze +oznaczone Home (lub Begin) oraz End, to przenios± Ciê one na pocz±tek i, +odpowiednio, na koniec linii, a C-Home i C-End na pocz±tek i koniec +pliku. Je¶li na Twojej klawiaturze s± klawisze PgUp i PgDn, to mo¿esz +ich u¿yæ do przesuwania siê o jeden ekran, tak jak M-v i C-v. + +Wszystkie te polecenia akceptuj± argument liczbowy, tak jak to +opisano powy¿ej. Wpisanie argumentu mo¿esz sobie upro¶ciæ: +naci¶nij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbê. Na +przyk³ad, aby przesun±æ kursor o 12 s³ów w prawo, naci¶nij C-1 C-2 +C-prawo. Zwróæ uwagê, ¿e jest to ³atwe do wpisania, poniewa¿ nie +musisz puszczaæ klawisza CONTROL podczas wpisywania cyfr. + + +* U¯YWANIE MENU (akapit dodany przez autorów wersji polskiej) +--------------- + +Je¶li pracujesz na X-terminalu, to u góry okna Emacsa powiniene¶ zauwa¿yæ +pasek z menu. Tego menu mo¿esz u¿ywaæ, by wywo³ywaæ najczê¶ciej +potrzebne polecenia Emacsa, takie jak "find file". Na pocz±tku bêdziesz +s±dzi³, ¿e jest to ³atwiejsze ni¿ u¿ywanie klawiatury, poniewa¿ nie +musisz siê na pamiêæ uczyæ kombinacji klawiszy, które uruchamiaj± +poszczególne polecenia. Gdy ju¿ jednak poznasz Emacsa, to zaczniesz +sobie te kombinacje przyswajaæ --- dla wygody przy pozycjach menu +pokazywane s± odpowiadaj±ce im kombinacje klawiszy. + +Zwróæ uwagê, ¿e niektóre pozycje wystêpuj±ce w menu nie maj± +odpowiedników klawiszowych. Na przyk³ad pozycja "Buffers" powoduje +wy¶wietlenie listy wszystkich dostêpnych buforów. Do ka¿dego z nich +mo¿esz siê prze³±czyæ, wybieraj±c jego nazwê, wy¶wietlon± pod pozycj± +Buffers. PODSUMOWANIE @@ -1143,7 +1195,7 @@ u konceptu przej¶cia na chwilê do pow³oki. Zamiast tego C-z ,,ikonizuje'' okno Emacsa.) -Ten podrêcznik by³ pisany tak, by wszyscy nowi u¿ytkownicy mogli go +Ten samouczek by³ pisany tak, by wszyscy nowi u¿ytkownicy mogli go zrozumieæ. Je¶li co¶ pozostawi³ niejasnym, nie sied¼ cicho i nie obwiniaj siebie, tylko daj nam znaæ! @@ -1151,7 +1203,7 @@ obwiniaj siebie, tylko daj nam zna KOPIOWANIE ---------- -Niniejszy podrêcznik jest potomkiem w d³ugiej linii podrêczników +Niniejszy samouczek jest potomkiem w d³ugiej linii samouczków Emacsa, która rozpoczyna siê od tego, który zosta³ napisany przez Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Zosta³ on zmodyfikowany we wrze¶niu 1994 przez Bena Winga, który zaktualizowa³ go w celu uwzglêdnienia @@ -1161,9 +1213,9 @@ Autorem pierwszego t , a pomaga³ mu Ryszard Kubiak . Tamto t³umaczenie zosta³o uaktualnione dla wersji GNU Emacs 21 przez Beatê Wierzcho³owsk± - z pomoc± Ryszarda Kubiaka i Janusza S. Bienia . +z pomoc± Ryszarda Kubiaka i Janusza S. Bienia . -Ta wersja podrêcznika, podobnie jak GNU Emacs, jest chroniona prawem +Ta wersja samouczka, podobnie jak GNU Emacs, jest chroniona prawem autorskim, ale wolno j± kopiowaæ pod nastêpuj±cymi warunkami: Copyright (c) 1985, 1994, 2001 Free Software Foundation @@ -1190,8 +1242,9 @@ u ;;; Local Variables: ;;; mode: fundamental -;;; coding: latin-2-unix +;;; coding: latin-2 ;;; End: + -- 2.39.5